Wat te doen bij een acute blessure

Waarom je na het lezen van deze blog kunt overwegen te stoppen met koelen bij zwelling.

“Peace” en “Love” vuistregels bij herstel na een acute blessure

Inzichten veranderen vaak, zo ook hoe te handelen bij een acute blessure. Het stereotype beeld passend bij een persoon met de verwikte enkel, is nog vaak met ijspakking. Moet de schoen nou wel of niet uit? De schoen mag je gerust uitdoen. Deze aanhouden zal het ontstaan van zwelling niet verhinderen. Koelen wordt vaak geadviseerd na een trauma om zwelling te voorkomen dan wel te verminderen. Maar, is dit wel een goed advies? Het ontstaan en de aanwezigheid van zwelling is functioneel en dus zeer nuttig. En heeft een belangrijke functie in het herstel. In de zwelling die ontstaat zit het reparatieweefsel. Door voortschrijdend inzicht is men gekomen tot een andere benadering van deze blessures. Kernbegrippen hierbij zijn “PEACE” en “LOVE”, maar wat houdt dat nu in?

Peace staat voor de benadering in de acute fase. Dit is direct na het ontstaan van de blessure. Love voor de benadering na de acute fase. Dit noemen we de herstelfase.

Protect (bescherm): Zorg ervoor dat het betreffende gewricht dag 1-3 beschermd wordt. Dit doe je door aangepast te belasten, stimuleren zonder te irriteren. Indien belast bewegen niet mogelijk is kun je het betreffende gewricht immobiliseren middels tape en/of het gebruik van krukken. Al is dit lang niet altijd gewenst.

Elevatie (omhoog leggen): Leg het betreffende lichaamsdeel hoger dan het hart, zodra vocht na de eerste drie dagen niet afneemt. Vocht kan uiteindelijk het herstel ook hinderen. Elevatie zal de afvoer van vocht optimaliseren.

Avoid (vermijd) onstekingsremmers (ibuprofen, diclofenac en naproxen): Het gebruik van ontstekingsremmers kan mogelijk op de langere termijn het herstel vertragen. Het hebben van ontstekingsreacties zoals onder andere zwelling, warmte en pijn zijn juist belangrijk bij de eerste fase van het herstel. In het vocht zitten allerlei stoffen die zorgen voor het herstel. Laat het lichaam haar werk doen, zij weet het best wat er moet gebeuren. Door het gebruik van ontstekingsremmers wordt de zwelling verminderd waardoor deze herstelstoffen ook in mindere mate aanwezig zullen zijn. Dit geldt dus ook voor koelen!

Compress (compressie): Het aanleggen van tape of bandages zorgt ervoor dat de natuurlijke afvoer van vocht ondersteund wordt.

Education Educatie is zeer belangrijk. Wanneer jij als patiënt/sporter weet wat wel en niet goed is om te doen. Zal het herstel voorspoediger verlopen. Dit valt of staat met een goede diagnose en daarbij passend beleid.

Als de eerste fase (dag 0-5) met PEACE is doorlopen heeft de blessure LOVE nodig:

Load (belasting): Het gedoseerd en progressief belasten van het weefsel stimuleert het herstel. Het hervatten van de dagelijkse activiteiten speelt hierin een belangrijke rol, zodra het weefsel dit toelaat. Het gebruik van passieve technieken (o.a. massage, passief rekken, etc) zal het weefsel uiteindelijk niet sterker maken. Door gedoseerd te bewegen wordt het weefsel geleidelijk sterker.

Optimism (optimisme): Het brein speelt een belangrijke rol in de revalidatie. Angst en depressie kunnen factoren zijn die het herstel belemmeren. Ze kunnen zelfs een belangrijkere rol spelen dan het fysieke letsel zelf. Het is van belang om vertrouwen te hebben dat de blessure weer zal herstellen. Goede educatie en adviezen spelen hierbij een belangrijke rol.

Vascularisation (doorbloeding): Het doen van oefeningen waarbij het cardiovasculaire systeem (hart-longen, oftewel conditionele training) wordt gebruikt heeft een positief effect op het herstel. Door de training zal de algehele en dus ook de lokale doorbloeding verbeteren. Neemt de beweeglijkheid toe, zullen werkzaamheden eerder en gemakkelijker hervat kunnen worden. En zorgt het ervoor dat er minder pijnmedicatie nodig is.

Exercise (trainen): Er is veel en sterk bewijs dat het doen van oefeningen het herstel bevorderd. Ze zorgen ervoor dat de beweeglijkheid, kracht en balans weer verbeteren. Tijdens het doen van de oefeningen is pijn lang niet altijd een leidende factor in de opbouw van de belasting. Enige gevoeligheid gedurende de oefeningen is niet verkeerd en zelfs herstel bevorderend.