De ‘onzin’ van stretchen!

Sporter of niet, iedereen is bekend met het fenomeen rekken. Het stereotype beeld van de voetballer die met zijn onderbeen op de afrastering van het veld zijn hamstring rekt. Of de hardloper  steunend tegen een boom zijn kuit.
Bijna elke training werd vroeger gestart en beëindigd met rekoefeningen. Voor menigeen een ramp en een confrontatie met zijn of haar stijfheid. Maar er werd niet getwijfeld aan het belang ervan. En dat is nu op basis van voortschrijdend inzicht veranderd.

De discussie of rekken zinvol is wordt alle lange tijd gevoerd. Er zijn believers en non believers. In het algemeen is het zo dat als je wetenschappelijk bewijs zoekt, en graag bevestigd wil hebben dat rekken niet van toegevoegde waarde is, dan vind je deze.
Ben je een voorstander van rekken en wil je dit graag onderbouwt hebben met wetenschap, dan lukt je dit ook. Zoals bekend ligt de waarheid vaak ergens in het midden.
Laten we voorop stellen dat het rekken meerdere functies heeft.
Maar waar er over gediscussieerd wordt, is de vraag of je de structuur van een spier met zijn pees doormiddel van rekken kunt veranderen. En of het veranderen van deze structuur wel wenselijk is voor jou specifieke sportbeoefening.

De begrippen visco-elasticiteit en neurale adaptatie staan centraal.

Visco-elasticiteit wil zeggen dat, in dit geval de spier, zowel eigenschappen heeft van een vaste stof(elastisch) als van een vloeistof(viskeus). Dit betekent dat het weefsel weerstand biedt tegen beweging en terug wil keren naar de oorspronkelijke toestand.
Wanneer je rekt dan neem je in meer of mindere mate een onaangename sensatie waar.
Dit is simpel gezegd je zenuwstelsel die aangeeft tot hier en niet verder, een waarschuwingssysteem.
Wanneer je vaker rekt past dit waarschuwingssysteem zich aan en laat meer rek toe. En ziet de vergrote beweging niet meer als gevaarlijk. Dit betekent neurale adaptatie.

Onderzoek wijst uit dat kortdurende reksessies en rekprogramma’s van 3-8 weken geen mechanische verandering bewerkstelligen in het spierweefsel. Het visco- elastische weefsel gaat weer terug naar de oorspronkelijke stand. Het effect van de rekking is er dus wel, maar zeer kortdurend. De toegenomen bewegingsuitslag na het volgen van een rekprogramma van 3-8 weken komt dus voort uit neurale adaptatie. De spier past zich niet aan, maar je zenuwstelsel. Er is niet veel onderzoek gedaan naar het mechanische effect van dagelijks rekken gedurende een jaar of langer. In een studie uitgevoerd in 2016 bestond een revalidatieprogramma uit een jaar lang dagelijks rekken. Waarbij er na een jaar gekeken werd naar structurele veranderingen in het spier- pees complex. De onderzoekers vonden na dit jaar wel degelijk lengte toename in de spierbuiken. Daartegenover stond wel een afname in lengte van de pees. De totale lengte van dit complex kun je dus niet veranderen.

Onderzoek wijst uit dat kortdurende reksessies en rekprogramma’s van 3-8 weken geen mechanische verandering bewerkstelligen in het spierweefsel.

Wat zegt de wetenschap ten aanzien van de vraag of rekprogramma’s een effect hebben op blessure preventie? Ook bij deze vraagstelling wordt er veelal gekeken naar effecten op korte termijn(12 weken). Het voorkomen van blessures neemt binnen deze termijn niet af ten opzichte van de sporter die niet rekt. Wordt het programma voortgezet en wordt er over een termijn van een jaar gekeken naar blessure incidentie. Dan komen er statistisch significant minder blessures voor binnen de rekgroep.

Maar kan het rekken dan in ieder geval geen kwaad?
Dit is afhankelijk van je sportbeoefening, het moment waarop en hoe je rekt.
Wanneer je sportbeoefening weinig tot geen verlenging van je spierweefsel vraagt, dan is het niet raadzaam om voor aanvang van je training te rekken. De vraag is of je dan überhaupt wel middels rekken structurele veranderingen in je spierweefsel wil. Dit kan dus wel degelijk nadelige gevolgen hebben ten aanzien van blessures en sportprestaties.

Wat betekent dit wat ons betreft nu voor de praktijk;

• Rekken voor of na een training heeft geen weefsel effect. Voor velen mentaal wel!
• Rekprogramma’s en manieren van rekken zijn sterk individueel bepaald en sport specifiek.
• Rekken geeft in ieder geval op korte termijn geen weefselverandering, maar werkt wel relaxerend.
• Is het in jouw specifieke geval van belang dat er structurele verandering in weefsel plaatsvindt, dan betekent dit meerdere keren per week en blijvend rekken/mobiliseren.